Gebalanceerd mozaïek breien (balanced mosaic knitting) is een vorm van mozaïek breien die door mij ontwikkeld is om bepaalde issues met regulier mozaïek breien bij een groot grafisch ontwerp te verhelpen, en waardoor een licht veranderde look van de steken ontstaat vergeleken met regulier mozaïek breiwerk. Dit maakt deze techniek ook extra geschikt voor grafische designs. De term ‘gebalanceerd mozaïek breien’ en ‘balanced mosaic knitting’ is door mij bedacht om de techniek mee aan te duiden. Ik zou het waarderen als je mij zou noemen als degene die deze methode heeft ontwikkeld, als je het in publicaties of video’s gebruikt. Copyright van het materiaal hier op de website en mijn YouTube video’s ligt uiteraard bij mij.
Mozaïek breien
Toen ik de Hooked and Locked Cal publiceerde, gedaan in de interwoven crochet techniek (haakwerk), was er een dame in een van mijn facebook-groepen, die liet zien dat zij mijn ontwerp uitvoerde in breiwerk. Het zag er heel leuk uit, en ik ging op zoek naar de methode. Ik kwam het uiteindelijk tegen in de cursus Techniques for Exciting Colorwork van Faina Goberstein, die ik zag op een van de gratis kijkdagen van Bluprint (voorheen Craftsy). Het bleek mozaïek breiwerk te zijn, waarbij op een slimme manier gebruik wordt gemaakt van afgehaalde steken.
Ik ben er mee aan de gang gegaan op kleine proeflapjes, met een ontwerp van de vlinder die ik in de HAL CAL had gemaakt. Hier zie je wat voorbeelden hoe dat eruit zag in de tricot-methode en de ribbelsteek-methode (klik op de plaatjes voor de volledige foto). Ik was hier trouwens nog in de fase van het uitproberen welke randen er het beste uit zouden zien.
Waarom gebalanceerd mozaïek breien?
Ik vond het er heel leuk uitzien op deze lapjes, maar ik was toch ook nieuwsgierig hoe dat er nou uit zou zien als ik het op grotere lappen zou toepassen. Ik vond nog niet dat dit genoeg ‘bewijs’ was voor het aanpassen van mijn ontwerpen voor mozaïek breiwerk. Natuurlijk, de dame in mijn Facebook groep had het toegepast, en het zag er op de foto’s goed uit, maar ik ben een voorzichtig mens… Als ik iets in een tutorial giet, dan wil ik er toch eerst zelf serieus mee aan de gang zijn geweest. Ik had het ontwerp van de grote HAL CAL deken, en ik had ook het ontwerp voor mijn Belle Express to Kings Cross, ook geen kleintje, beide voor interwoven crochet, dus het leek me een goed idee om het daar toch eens op uit te proberen. En gelukkig maar, want ik liep toch wel even tegen iets op waar ik niet helemaal happy van werd.
Wat was nou het probleem
Ik ben gaan breien met de Belle Express, en ik merkte gaandeweg dat het er wat hobbelig uitzag. Nu hoeft dat nog niets te zeggen, want als je het werk gaat opspannen kan dat nog aardig wegtrekken. En het was ook best wel lastig te zien op een paar rondbreinaalden. Ik heb het wel met de hand geprobeerd wat op te rekken terwijl het nog op de rondbreidraad zat, maar ik was nog niet overtuigd, want ik moest het wel heel erg oprekken.
Ik was ondertussen ook gaan nadenken over hoe ik het garen-verbruik zou kunnen meten. Dus ben ik wat nieuwe proeflapjes gaan maken, en het leek me ook leuk om een nieuw patroontje te ontwerpen voor de tutorials.
Stap 1 was het breien van een lapje met alleen ribbelsteek. Hier met 37 steken. Op de foto loopt het wat taps toe, vanwege de hoek waarin het is gefotografeerd, maar hij is echt vierkant 🙂 .
Stap 2 was het breien van een lapje met regulier mozaïek breiwerk in ribbelsteek. Ook dit was 37 steken breed. En ik zag dat het beduidend smaller was dan het proeflapje! Hierna zie je op de foto dat ik beide lapjes op elkaar heb gelegd met de linker zijranden op een lijn, en je ziet hoeveel breder het proeflapje is. En dat op slechts 37 steken. De Belle Express is 247 steken breed in brei-vorm, dus dat maakte dat ik me toch wel wat zorgen ging maken.
Analyseren
Dit zette me dus wel even aan het nadenken. Ik realiseerde me dat de afhalingen het werk introkken. Ja, ik weet het, als je elke afhaling zo zou doen dat dat niet gebeurt, door de lus van de afhaling lang genoeg te laten, dan zou je dit ‘probleem’ niet hebben. Ik heb genoeg fair isle breiwerk gemaakt en eigenlijk nooit problemen ondervonden, maar er is altijd nog een verschil tussen de theorie en de praktijk. In ieder geval voor mij. En ik zag het ook in de metingen van mijn garen-verbruik, dat ik minder garen verbruikte, omdat een breisteek door zijn vorm gewoon langer is dan een kortere afhaallus. Met andere woorden, een toer van 37 steken met afhalingen verbruikte minder garen dan een toer met 37 steken zonder afhalingen.
En wat te denken als de ene toer nu eens significant meer afhalingen heeft dan een andere toer? Zoals bij mijn Belle Express? Tja, dan is de kans groot dat je hobbels krijgt, want de ene toer is dan eigenlijk breder dan de andere toer. Dit kan nog behoorlijk worden gecompenseerd als een toer direct daarna voldoende afhalingen heeft, maar in mijn Belle Express zitten toch plekken waar meerdere toeren met lange aaneengesloten rijen in 1 kleur zitten. En je breit elke rij ook nog eens 2 keer.
Het was voor mij inmiddels wel duidelijk dat ik door de smalle proeflapjes in mozaïek breiwerk het probleem niet had onderkend, simpelweg omdat bij ‘korte’ herhalingen het probleem niet zichtbaar wordt. Daarom kan je regulier mozaïek breiwerk ook gewoon gebruiken bij smalle objecten of als je patronen gebruikt met korte patroonherhalingen.
Nadenken over een oplossing
Maar wat nu te doen met mijn HAL CAL? En mijn Belle Express? Want die wilde ik toch ook wel beschikbaar maken voor mozaïek breiwerk.
Mijn eerste idee was om dan maar het aantal afhalingen te verhogen in rijen met lange aaneengesloten breisteken. Maar hoe doe je dat? Hoe ziet dat eruit? En wat is dan een goede verdeling? En hoe ga je dat een beetje begrijpelijk in een patroonbeschrijving opnemen? Dat suddert dan een tijdje in je hoofd, en je gaat wat experimenteren, maar ik vond mijn ideeën wat vaag, niet gestructureerd genoeg.
Eureka!
Totdat ik na een nachtje slapen bedacht om dit wat meer ‘consequent’ toe te passen. Wat als ik nou eens zou zorgen dat elke rij hetzelfde aantal breisteken en afhalingen heeft? Daar zag ik nog wel een probleempje, maar wat nou als ik dat gewoon zou toepassen in elke teruggaande toer? Want dan heb je een heengaande toer die je gewoon in patroon breit, waardoor de kleuren en het patroon gewoon intact blijven, maar dat je het probleem direkt in de rij daarna compenseert. Hm, dat leek het proberen meer dan waard. Dus eerst maar eens aan de slag met een klein proeflapje! En zie hier het resultaat.
Ik was bijzonder tevreden met het resultaat! Ik heb het ook nog even vergeleken met mijn twee andere proeflapjes, en dat kan je op de foto hierna zien. Het werk was (uiteraard) nog meer ingetrokken, en ook in de hoogte was het korter (ook goed verklaarbaar), maar het zag er prima uit. En, niet onbelangrijk voor waar ik het voor wilde gebruiken: de verhoudingen bleven ook goed! (Bij tricot is het trouwens altijd in de hoogte uitgerekt zoals je kan zien op de foto eerder op deze pagina!)
Iets anders dat mij ook opviel, was dat met deze gebalanceerde methode de look van het werk er ietsje anders uitzag. Het lijkt nog steeds heel veel op regulier mozaïek haakwerk, maar de lijnen komen wat duidelijker naar boven, wat voor breiwerk met afbeeldingen natuurlijk een mooi resultaat geeft.
Hier zijn nog 2 detailfoto’s waarin het verschil in look in beide technieken duidelijk wordt. Ik heb dat met een ronde cirkel aangegeven. Je ziet hier ook dat de ‘achtergrond’ kleur (hier het donkere zeegroen) bij gebalanceerd mozaïek breiwerk wat meer naar de achtergrond verdwijnt, en de voorgrond kleur wat meer naar voren komt, omdat de afhalingen bovenop het werk komen te liggen, wat ook mooier is voor figuratief werk.
En hoe zit het dan met grotere werken?
Natuurlijk, ik ben hierna niet gestopt, want nu wilde ik dit ook wel zien werken op grote vlakken. Dus ik ben weer overnieuw begonnen met mijn Belle Express, en het bleek al heel snel dat het probleem met de hobbels verholpen was. Het was al direkt zichtbaar terwijl het werk nog op de rondbreinaald zat, dus zonder opspannen! Er was bovendien nog een probleempje met de randen dat duidelijk werd, omdat ik iets had bedacht dat toch niet zo goed uitpakte, ook in dit geval dus niet opgemerkt op een wat kleiner vlak, dus ook daar heb ik een oplossing voor bedacht.
Sneller breien met een aangepaste patroontekening
Wat ik trouwens ook nog merkte, terwijl ik bezig was met het breien en de oorspronkelijke patroontekeningen gebruikte voor de proeflapjes en de Belle Express, dat ik toch wel veel moest tellen. En dat kostte me veel tijd. Meer tijd dan me lief was, dus ik heb ook een manier bedacht om het tellen zoveel mogelijk te beperken, waardoor de snelheid van het breien echt met sprongen omhoog schoot. Ik zal dat in de tutorial ook uitgebreid laten zien.
Dus ben je klaar voor de tutorial?
Want ik heb nu alles voor je op een rij hoe je dit gebalanceerd mozaïek breiwerk kunt uitvoeren. Op de volgende pagina’s leg ik je alles uit met foto’s, tekst en bijbehorende video’s.
Verkrijgbaarheid van de patronen
Mijn patronen zijn verkrijgbaar op mijn Ravelry shop: https://www.ravelry.com/stores/the-craftsteacher-designs. En neem ook eens een kijkje op de Ravelry shop van mijn jongste dochter: https://www.ravelry.com/stores/the-craftskid.